"Γιαννούσια 2015" - Ιωάννης Γιαννούσης

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποδοχωριτών Θεσσαλονίκης "Η Ραχώνα" διοργανώνει για πρώτη φορά Λαϊκούς Αγώνες Δρόμου, το 1982. Οι αγώνες γίνονται ανήμερα του Αγίου Γεωργίου και  έχουν αφετηρία  και τερματισμό την πλατεία "Κυπαρίσσι".

Το 1985 ιδρύεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποδοχωρίου "Η Πρόοδος" και αναλαμβάνει την διοργάνωση των αγώνων, τους οποίους το 2003 μετονομάζει  σε  "Γιαννούσια" στην μνήμη του Ιωάννη Γιαννούση.

Στην συνέχεια οι αγώνες αλλάζουν  ημερομηνία τέλεσης - σε εργάσιμη για τα σχολεία ημέρα - και διευρύνονται με την συμμετοχή μαθητών του Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου Ποδοχωρίου. 

Τα τελευταία χρόνια οι αγώνες διευρύνονται ακόμη περισσότερο, αρχικά με την συμμετοχή του Δημοτικού Σχολείου Ακροποτάμου, και στην συνέχεια με την συμμετοχή  των Δημοτικών  Σχολείων από όλο τον Δήμο Παγγαίου.

Ο Ιωάννης Γιανούσσης, γεννημένος το 1929 στο Ποδοχώρι, υπήρξε δραστήριος νέος στο χώρο του πολιτισμού και του αθλητισμού. Το  1954 ιδρύει την ποδοσφαιρική ομάδα "Ελπίς" Ποδοχωρίου και διοργανώνει Λαϊκούς Αγώνες Δρόμου. Πρωτοστάτησε στην δημιουργία χορωδίας. Διοργάνωνε επίσης τουρνουά ποδοσφαίρου και χοροεσπερίδες, μιας και εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν οργανωμένα πρωταθλήματα ποδοσφαίρου. 

Δυστυχώς όμως έφυγε από την ζωή το 1960, σε ηλικία μόλις 31 ετών, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στο χώρο του αθλητισμού και του πολιτισμού για το Ποδοχώρι. Η μετονομασία των Λαϊκών Αγώνων σε "Γιαννούσια" είναι το ελάχιστο που θα μπορούσε να γίνει στην μνήμη του.

Το Ποδοχώρι το 1104 μ.χ.

Κατά  την βυζαντινή περίοδο το Ποδοχώρι αναφέρεται σε περιουσιακό κατάστιχο της Μ. Ιβήρων: "...τόπος εν ώ κτήματα από της ενορίας του Λοικοσχείσματος εις το χωρίον Ποδογόριανους..."

Για τα ίδια κτήματα κάνει λόγο το πρακτικό του «Σεβαστού Ιωάννη Κομνηνού», που συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 1104, κατά «βασιλικήν πρόσταξιν», υπέρ της Μονής Ιβήρων, του τότε βυζαντινού αυτοκράτορα, Αλεξίου 1^ου Κομνηνού,  στο οποίο μνημονεύεται  το χωριό Οβηλός και αναφέρονται «τα δίκαια των Ποτγοριάνων», δηλαδή τα κτήματα των κατοίκων του Ποδοχωρίου, τα οποία δεν ανήκαν στο κτήμα της Μονής Ιβήρων, την εκκλησία της υπεραγίας Θεοτόκου του Γενέση: 
«... προάστειον ο Οβηλός, ου ο περιορισμός έστιν ούτως. Άρχεται από του ρύακος της Κνένζας του κατερχομένου από του βουνού, κρατεί το αυτό ρυάκιον κατ’ ευθείαν, απέρχεται προς δυσμάς κλείων τα σπήλαια έσωθεν του περιοριζομένου, κάμπτει προς μεσημβρίαν και εξέρχεται τον δρόμον, περικόπτει τον αυτόν δρόμον και απέρχεται κατ’ ευαθείαν και ακουμβίζει τον δρόμον των Κουντούρων. Είτα κλίνει προς ανατολάς, κρατεί τον αυτόν δρόμον, περά το ρυάκιον το κατερχόμενον από του ρύακος του Οβηλού, ανέρχεται έως της λιθοσωρέας και του εκείσε ευρεθέντος εσφραγισμένου λιθίου λαυράτου, βαδίζει ομοίως τον αυτόν δρόμον, διέρχεται την σελλάδα και την στεφανέαν πέτραν, πάλιν βαδίζει ομοίως τον αυτόν δρόμον έως του διστράτου, καταλιμπάνει τον αριστερόν δρόμον, κρατεί τον δεξιώτερον, βαδίζει ομοίως δι’ όλου αυτού του δρόμου έως του λιθίνου λαυράτου του ισταμένου πλησίον του δρόμου του Γράτου, εν με τω προς την στράταν αποβλέποντι μέρει αυτού ευθύνον, εν δε το έσωθεν του περιοριζομένου στρογγύλον, καταλιμπάνει τον δρόμον, κλίνει προς άρκτον, ανέρχεται δι’ όλου δεξιώτερον, περικόπτει τα πρινωτά και πετρωτά, διαιρών δεξιά μεν τα δίκαια των Ποτγοριάνων, αριστερά δε τα περιοριζόμενα και ακουμβίζει εις τα πρόποδα του βουνού, ένθα και σταυρός ευρέθη εν ριζιμαία πέτρα εγκεχαραγμένος. Απ’ εκείσε ανέρχεται επ’ ίσης τον βουνόν εών αριστερά την καθέδραν του περιοριζομένου χωρίου και την εκκλησίαν της υπεραγίας Θεοτόκου του Γενέση και ανέρχεται εις τας κορυφάς των βουνών, περά το λαγκάδιον της Κνεσόβας, διέρχεται τα παλαιομάνδρια και ανέρχεται εις τον αυχένα του βουνού, βαδίζει δι’ όλης της κορυφής και ακομβίζει εις το ακρόβουνον εις την αρχήν του ρύακος της Κνένζας, αποδίδει ένθα και ήρξατο».

Επίσης σε ψευδοχρυσόβουλο του Ιωάννου ΣΤ΄ Καντακουζηνού  αναφέρεται ότι η Μ. Ιβήρων είχε στην Ποδογόριανη ναό της υπεραγίας της Θεοτόκου της Πορτατήσης (Actes  d' Iniron,496).

Πηγή:http://lymperakis-theodoros.blogspot.gr/2014/12/blog-post_31.html
                Καραθανάσης, Ε. Α. (2002). Ο Κόλπος του Ορφανού και η περιοχή του.
               

Παραδοσιακοί – Ιστορικοί οικισμοί

Το  Ποδοχώρι είναι το μοναδικό χωριό του Δήμου Ορφανού (Δημοτικής Ενότητας πλέον) που χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός - ιστορικός οικισμός, βάσει του Π.Δ. 19-10-1978,  ΦΕΚ 594/Δ/13-11-1978.

 

 

Με την ίδια απόφαση χαρακτηρίστηκαν παραδοσιακοί και οι παρακάτω οικισμοί του Ν. Καβάλας  :

•  Αλυκή, Θεολόγος, Κάστρο, Μαριές, Παλαιοχώρι (Θάσου),     Παναγία, Ποταμιά και Πρίνος του Δήμου  Θάσου.

•  Ζυγός, Κορυφές και Παλιά Καβάλα του Δήμου  Φιλίππων.

• Κεχρόκαμπος, Κρυονέρι, Μακρυχώρι και  Πλαταμώνας  του Δήμου  Ορεινού.

•  Παλαιοχώρι του Δήμου Παγγαίου

•  Χρυσόκαστρο και Κηπιά του Δήμου  Ελευθερούπολης.

• Μουσθένη, Μεσορόπη, Μελισσοκομείο, Πυργοχώρι και Δωμάτια του Δήμου Πιερέων.

Σημειώσεις:  1η  Οι καταπληκτικές φωτογραφίες είναι του EntaXoyas
                     2η  Κάποιοι από του παραπανω Δήμους είναι πια Δημοτικές Ενότητες.

Τούρκικο Χαμάμ Ποδοχωρίου

Το τούρκικο χαμάμ στο Ποδοχώρι ανακυρήχθηκε ως αρχαιολογικό μνημείο της Ελλάδος και συμπεριελήφθη στον Διαρκή Κατάλογο με ονομασία "Οθωμανικό λουτρό", Βυζαντινής/Μεταβυζαντινής περιόδου με το ΦΕΚ 932/Β/22-10-1997 και υπάγεται στην 12η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας.

Ανατολική πλευρά- Είσοδος

Νότια πλευρά- Είσοδος

Βορειοδυτική πλευρά

Βόρεια πλευρά

Ονομασία και πληθυσμός στις αρχές του 1900

Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπουμε τις διάφορες εκδοχές  και την εξέλιξη  της ονομασίας του χωριού μας, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, και τον πληθυσμό του από διαφορετικές πηγές καταγραφής.

Από την ίδια πηγή δημοσιεύουμε και ένα χάρτη της περιοχής Παγγαίου, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν στοιχεία για την χρονολογία και την χώρα εκτύπωσης.

Πηγή: http://www.lithoksou.net/p/perioxi-eleytheroypoli-prabi