Πέτρινα γεφύρια του Παγγαίου

Σε μια εξαιρετική  καταγραφή  των Πέτρινων γεφυριών του Παγγαίου προχώρησε ο Θανάσης Δασκαλούδης, μέλος του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Καβάλας.

Στην ιστοσελίδα του ΕΟΣ   Καβάλας  μπορούμε να διαβάσουμε πληροφορίες, να δούμε φωτογραφίες  και  μέσα από τον χάρτη να δούμε την ακριβή τοποθεσία του κάθε γεφυριού. 

Ανάμεσα στα  25 πέτρινα γεφύρια  βρίσκονται και δύο του χωριού μας, το γεφύρι   του Λαζίδη και το γεφύρι του Γοργία.

Ακολουθεί το κείμενο του Θανάση Δασκαλούδη και στο τέλος του κειμένου ο σύνδεσμος του ΕΟΣ Καβάλας   με τις πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό (κάνοντας κλικ πάνω στην εικόνα του κάθε γεφυριού).

"Η περιοχή του Παγγαίου όρους διαθέτει έναν αρκετά μεγάλο αριθμό παλιών πέτρινων γεφυριών. Τα γεφύρια αυτά, σε αντίθεση με τα φημισμένα μεγάλα γεφύρια της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, είναι μικρά σε μέγεθος και, στην πλειοψηφία τους, άγνωστα. Παρόλα αυτά συνεχίζουν να είναι αξιόλογα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής, μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και αποτελούν σημαντικά ιστορικά τεκμήρια. 
  

Ιστορικές αναφορές για το πότε και από ποιους κτίστηκαν, δεν υπάρχουν. Οι ελάχιστες πληροφορίες για αυτά, διασώζονται μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες των ηλικιωμένων κατοίκων. Το πιο πιθανό είναι να έχουν κατασκευαστεί  τον 19ο  αιώνα από συνεργεία μαστόρων της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, που έκτισαν και τα περισσότερα σπίτια των χωριών.

Η πλειοψηφία των γεφυριών βρίσκεται μέσα στους οικισμούς, περιμετρικά του βουνού και γεφυρώνουν τα ρέματα και τις στενές χαράδρες που εμπόδιζαν την μεταξύ τους επικοινωνία, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες που τα ορμητικά νερά των χειμάρρων έκαναν αδύνατη την διέλευση τους.

Τα ονόματά τους προέρχονται από το όνομα του χωριού, από την τοποθεσία στην οποία βρίσκονται ή από τον όνομα του ιδιοκτήτη κάποιου γειτονικού σπιτιού.

Ο αρχικός αριθμός τους ήταν υπερδιπλάσιος αλλά πολλά από αυτά, είτε αντικαταστάθηκαν από νέα τσιμεντένια γεφύρια, είτε μπαζώθηκαν, είτε εντοιχίστηκαν σε τσιμεντένιους οχετούς  κατά την διάνοιξη σύγχρονων αυτοκινητόδρομων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα πέτρινα γεφύρια της Ελευθερούπολης όπου από τα οκτώ που υπήρχαν, έχει διασωθεί μόνο το ένα. Επίσης σε αρκετά από τα πέτρινα γεφύρια έχει ασφαλτοστρωθεί το οδόστρωμά τους και έτσι συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να εξυπηρετούν τις μετακινήσεις ανθρώπων και των αυτοκινήτων.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στον πρώην Δήμο Πιερέων, υπήρξε μια οργανωμένη προσπάθεια για την διάσωσή τους και έτσι, 15 πέτρινα  γεφύρια αναπαλαιώθηκαν και συντηρήθηκαν. Όμως μόνο τα έξι γεφύρια του χωριού Δωμάτια έχουν κηρυχτεί διατηρητέα μνημεία (ΦΕΚ. 792/Β/17-12-1990).

Στην ιστοσελίδα αυτή παρουσιάζονται 25 γεφύρια και 2 υδρογέφυρες που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή του Παγγαίου. Το κάθε γεφύρι συνοδεύεται από σύντομες πληροφορίες και  από αντίστοιχο  φωτογραφικό υλικό. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί στην τοποθεσία των γεφυριών για όσους θέλουν να τα επισκεφτούν. Γι αυτό υπάρχει χάρτης με την θέση του κάθε γεφυριού και περιγράφεται αναλυτικά ο τρόπος  προσέγγισής του.

Απρίλιος 2017
Θανάσης Δασκαλούδης"

Μπορείτε να δείτε τα γεφύρια του Παγγαίου πατώντας  εδώ.